Afgelopen maand was er veel ophef over het gebruik van klantprofielen door Albert Heijn. Bij deze klantprofielen sprak men van stigmatisering, stereotypering en zelfs etnisch profileren. Naar aanleiding hiervan vroeg ik me af waar hokjes denken vandaan komt en wat we er tegen kunnen doen. Want of we het leuk vinden of niet, we doen het allemaal.
Waarnemen is niet objectief. Voorkennis en verwachtingen sturen wat we zien. Ook stereotypen zijn hierop gebaseerd en worden vaak gebruikt zonder er echt over na te denken. In a split second maak je keuzes om snel te kunnen anticiperen op een situatie. Dit kan vanuit een positieve, maar ook vanuit een negatieve aanname zijn. Afhankelijk van je referentie.
Helaas wordt hokjes denken vaak door media ingezet om onze natuurlijke neiging te bevestigen. Op basis van incomplete informatie kunnen we dan vaak vergaande conclusies trekken. Door dit en het feit dat mensen om ons heen ook de neiging hebben, ontstaat er een zelfversterkend effect.
Het in hokjes plaatsen zit dus in onze natuur. En we hebben het nodig om de wereld om ons heen en onszelf te duiden. Om houvast te creëren.
Maar zoals we hokjes kunnen maken, kunnen we ook vensters openen en nieuwe perspectieven ontwikkelen. Een noodzakelijke houding om in te kunnen spelen op een constant veranderende wereld.
Hieronder enkele praktische tips om van ‘Inside-the-box’ naar ‘Out-of-the-box’ te komen.
- Laat controle los. Er gaat een wereld voor je open.
- Neem onbevooroordeeld waar. Probeer niet gelijk tot een oplossing te komen of een mening te geven.
- Stap uit je comfort zone. Luister of kijk eens naar media, waar je normaal gesproken niet naar luistert of kijkt. Stap uit je tunnel of bubbel.
- Ga reizen. Bezoek plekken en mensen met een andere achtergrond. Dat kan ook in je directe omgeving.
- Wees afhankelijk. Creëer gezamenlijke doelen, leer op gelijke voet samen te werken.
- Neem de tijd. Geef jezelf de ruimte voor nieuwe inzichten en ervaringen.