Kan er zoiets bestaan als Gentle Gentrification? Of nog ‘mooier’ Gentlyfication?
Ik heb de afgelopen edities van Metro Movies onder andere geprogrammeerd vanuit de uitdagingen en veranderingen in Amsterdam en specifiek in Zuidoost. Overkoepelend ging het daarbij over maakbaarheid. Zowel sociaal en cultureel, maar ook economisch. Daarin stond de vraag ‘hoe om te gaan met gentrificatie?’ vaak centraal.
Het begrip gentrificatie kent vooral kritiek. De ‘kolonisatie’ van buurten door ‘gentrifiers’ zorgt voor uitsluiting van minder kapitaalkrachtige bewoners en ondernemers. Zij kunnen door stijgende prijzen niet meer terecht in de opeens populaire delen van de stad. De hippe horeca die als paddestoelen uit grond schieten, gaat ten koste van locale voorzieningen en de couleur locale.
Toch zijn er meerdere kanten aan de medaille. Wat voor veel bewoners en ondernemers op buurt- of wijkniveau negatieve gevolgen heeft, kan voor de stad vanuit economische groei als positief worden gezien. Daarbij moeten we begrijpen dat het om een gestuurd proces gaat waarin keuzes kunnen worden gemaakt. Een proces dat kansen biedt voor inclusiviteit op vele niveaus! Vereiste daarvoor is dat autoriteiten de mogelijkheden hebben en bieden om iedereen daarbij te laten deelnemen.
Hoe zou het zijn als we juist in tijden van groei prijsdifferentiatie toepassen, zodat minder kapitaalkrachtige bewoners en ondernemers er kunnen blijven wonen en werken? Of dat er betaalbare ruimte wordt gerealiseerd voor (locale) starters? Ruimte en activiteiten die niet direct financieel voordeel opleveren, maar wel sociaal en cultureel van waarde zijn voor de buurt. Ik ben van mening dat optimaal en divers gebruik van steden en ruimte waarde op vele fronten genereert: sociaal, cultureel en uiteindelijk ook op financieel niveau, in termen van land- en onroerendgoedwaarde.
Hoe zou het zijn als we dit proces als een business case zien –binnen marktkrachten en grond- en onroerendgoedmarkten– met toegevoegde waarde voor de buurt? Een business case waarbij gezamenlijk en collectief op lange termijn geprogrammeerd, beheerd en geëxploiteerd wordt. Om dit te bereiken hebben we nieuwe organisatievormen, tools en partnerships nodig. En eigendom: niet alleen van grond en gebouwen, maar ook van taken en ambities.