De verkiezingen staan weer voor de deur en nog meer dan vroeger staat de huidige vorm van democratie ter discussie. Niet gek in een maatschappij die enerzijds steeds platter en transparanter wordt, waar middels digitale media steeds meer toegang is tot informatie. En die anderzijds –nog belangrijker– uit een crisis komt waarbij het vertrouwen in bestaande instituten om daar antwoorden op te vinden, verloren is gegaan.
Het zoeken naar nieuwe vormen van democratie en participatie is niet iets nieuws, maar heeft de laatste jaren een hoge vlucht genomen. Bedrijven experimenteren al geruime tijd met deze ontwikkeling en zien het voordeel om zoveel mogelijk gebruik te maken van de creatieve kracht en betrokkenheid van zowel werknemers als potentiele doelgroepen. Voor veel organisaties is dat essentieel voor groei.
De politiek haakt aan op deze trend middels het idee van de participatiesamenleving. Een streven dat gericht is op sociale participatie –meedoen–, maar verder zou kunnen gaan op politieke participatie. Eigen initiatieven zoals coöperaties en buurtmoestuinen worden namelijk niet alleen begonnen als een nieuwe vorm van democratie, maar ook omdat men minder gelooft in echte deelname aan de huidige. Men maakt zich zorgen over de maatschappij, maar heeft het geloof verloren in de tegenmacht van burgers die tot verantwoording en hervorming kunnen leiden.
Om mee te gaan met een veranderende samenleving en het democratisch ‘gat’ in het idee van een participatiesamenleving te dichten, zou het goed zijn om naar nieuwe vormen van bestuur en participatie te zoeken. Hieronder enkele voorbeelden die niet alleen interessant zijn voor de politiek.
Burgerraad
Zowel in Ierland als in IJsland werkte een zogenaamde ‘burgerraad’ na de crisis aan vernieuwing van de grondwet. Daarbij maakte de burgerraad in IJsland gebruik van sociale media om input van andere burgers te verzamelen. Eén en ander is vastgelegd in de film Blueberry Soup.
Loting
Een aantal jaren geleden, toen Belgische politieke partijen 540 dagen nodig hadden om een regering te vormen, werd in Brussel de G1000 opgericht. Eén van de initiatiefnemers van deze burgertop was David Van Reybrouck. Door loting aangewezen burgers, zonder last van een politieke carrière, gaan éénmalig met elkaar om tafel zitten om een vraagstuk aan te pakken.
Dagelijks overleg
De fractie van de Piratenpartij die in het parlement van Berlijn vijftien zetels bezet, staat dagelijks met de achterban in contact via een digitaal platform waarmee gezamenlijk beleid wordt ontwikkeld.
Om ontwikkelingen te volgen of bij te wonen kun je de programmareeks ‘New Democracy‘ van Pakhuis de Zwijger bezoeken.
De foto was onderdeel van de campagne voor het programma ‘Bye Bye Babyboom’ van Stadsschouwburg Amsterdam en is voor deze gelegenheid bewerkt.